Tác phẩm: “Châu Đại Phát – Đại hiệp Hồng Kông” là cuốn sách mới đáng chú ý trong năm 2021 của đơn vị phát hành First News.
Nội dung tác phẩm chủ yếu đề cập đến hai vấn đề: Điện ảnh + Chính trị. Trong đó, có ba chủ đề chính lần lượt được khai thác: Bản sắc Hồng Kông, Hồng Kông vs Trung Quốc và kiến thức cơ bản trong văn hóa điện ảnh. Thế nhưng, trái với suy nghĩ đây là cuốn sách “khó nhằn”, sau khi đọc xong, tôi chỉ có thể thốt lên 1 từ: TUYỆT VỜI!
I. Tổng quan tác phẩm
Đầu tiên phải khẳng định, đây là một tác phẩm dễ đọc. Ngay cả những người chưa từng biết về diễn viên Châu Nhuận Phát hay loạt vấn đề giữa Hồng Kông vs Trung Quốc, đây vẫn là một cuốn sách cực kỳ dễ tiếp thu.
1. Về nội dung tác phẩm
Nội dung cuốn sách xoay quanh diễn viên Châu Nhuận Phát và những cống hiến, ảnh hưởng của ông trong làng điện ảnh Hồng Kông. Bên cạnh đó, tác giả Lin Feng cũng khéo léo lồng ghép thêm những sự kiện giữa Hồng Kông và Trung Quốc giúp người đọc phần nào hiểu rõ hơn thông điệp: “Trong lĩnh vực điện ảnh, Châu Nhuận Phát chính là người đại diện cho bản sắc Hồng Kông.”
“Châu Nhuận Phát là người hùng trong lòng công chúng cả trên màn ảnh và đời thật nhưng đồng thời cho công chúng cảm giác người hùng này là bạn của họ.”
2. Về bối cảnh tác phẩm
Năm 2017, cuốn sách được xuất bản tại thị trường bản địa và được phát hành tại Việt Nam vào năm 2021. Vậy, hai cột mốc thời gian này có ý nghĩa gì trong bối cảnh tác phẩm?
Dĩ nhiên, nếu tác phẩm chỉ đơn thuần viết về Đại hiệp Châu Nhuận Phát, nó sẽ chẳng bao giờ có thể tạo nên tiếng vang lớn đến vậy. Như đã nói ở trên, ngoài nội dung chính về diễn viên Châu Nhuận Phát, tác giả còn khéo léo lồng ghép thêm yếu tố chính trị nhằm tăng giá trị cho tác phẩm. Điều này đóng vai trò là tác nhân liên quan trực tiếp đến bối cảnh ra đời của tác phẩm.
Để hiểu rõ hơn phần này, tôi sẽ giải thích bằng ba luận cứ:
- Diễn viên Châu Nhuận Phát là người Hồng Kông. Sự nghiệp diễn xuất của ông trải dài từ thập niên 1980 cho đến tận ngày nay với những vở diễn đầu tiên đại diện cho “bản sắc Hồng Kông” như Hứa Văn Cường trong phim Bến Thượng Hải (1980), hay Lệnh Hồ Xung trong Tiếu Ngạo Giang Hồ (1984).
- Kể cả khi chuyển sang thị trường phim Hollywood, ông vẫn cực kỳ thành công với siêu phẩm: Cướp biển vùng Caribê – Nơi tận cùng thế giới, hay The Children of Huang Shi đã được công chiếu vào cuối năm 2007.
- Các vai diễn của Châu Nhuận Phát thường gắn liền với loạt cột mốc lịch sử giữa Trung Quốc vs. Hồng Kông. Điển hình như vào năm 1997, Hồng Kông được trao trả về Trung Quốc với thỏa thuận “một nhà nước – hai chế độ”. Cũng từ giai đoạn đó đến nay, chúng ta đã được chứng kiến ít nhất hai cuộc biểu tình quy mô lớn tại Hồng Kông. Đó là năm 2014 với “cách mạng ô dù” và năm 2019 – 2020 với “phong trào chống sửa đổi dự luật dẫn độ.”
Như vậy, có thể hiểu bối cảnh ra đời của cuốn sách vào năm 2017 như liều thuốc xoa dịu dành cho người dân Hồng Kông, khi họ đã và đang phải trải qua những dồn nén về loạt “yêu sách” của Trung Quốc. Lúc này, sự tự hào được mô tả trong sách như một cách giúp người dân Hồng Kông “tự trấn an” bản thân.
Và năm 2021, khi được xuất bản tại Việt Nam, những nội dung trong tác phẩm đã được bổ sung thêm. Điển hình là sự kiện biểu tình năm 2019 – 2020 tại Hồng Kông.
Bonus: Bạn có thắc mắc: “Tại sao biểu tình tại Hồng Kông lại được công khai đưa tin báo thoải mái ở Việt Nam? Và cuốn sách này vẫn được cấp phép xuất bản đàng hoàng?”
Nếu bạn có thắc mắc như trên, nhận định dưới đây sẽ cho bạn câu trả lời.
Trích lời Nhà báo Nguyễn Ngọc Già:
“Tôi tin một trong những thông điệp mà nhà cầm quyền Việt Nam muốn chuyển đến cho người dân là họ sẵn sàng đàn áp và có thể mạnh tay hơn so với chuyện bắn hơi cay đối với những người biểu tình. Điều đó hoàn toàn khả tín.”
Và theo tôi, nhận định này hoàn toàn hợp lý và có cơ sở khi:
“Ngày 10 tháng 6 năm 2018, một đợt biểu tình với hàng ngàn người tham gia nổ ra tại một số địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Bình Thuận, Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu và Sài Gòn phản đối Dự thảo Luật Đặc khu Kinh tế và Dự thảo Luật An ninh mạng. Hàng trăm người bị bắt, bị đánh đập dã man và ít nhất 127 người đã bị kết tù với các tội như gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ.” – Trích trang rfa.org
II. Chi tiết tác phẩm
1. Về tuyến nhân vật
Thú thật, ban đầu khi mới đọc tôi tưởng đây là sách Self-help.
Vì sao lại như vậy?
Vì trong “công thức” xây dựng hình tượng nhân vật Self-help, có một quy tắc bất biến, đó là: “Xây dựng nhân vật có hoàn cảnh khốn cùng, thuộc tầng lớp đáy trong xã hội.”
Nếu so sánh công thức này với cách tác giả miêu tả xuất thân, hoàn cảnh của nhân vật Châu Nhuận Phát, độc giả sẽ dễ dàng nhận ra những đặc điểm tương tự, nếu không muốn nói là giống đến 99,99%.
Trong văn học, cũng có một quy tắc bất biến khác được áp dụng, đó là: “Thần thánh hóa nhân vật với những đặc điểm phi thường. Đó có thể là sức mạnh thể chất, tinh thần ý chí hay bất kỳ yếu tố nào khác.”
Với tác phẩm này, điều đó cũng không ngoại lệ, khi Châu Nhuận Phát được tiến sĩ Lin Feng miêu tả như “anh hùng quốc gia” cần được bảo tồn và tôn sùng. Một trong những bằng chứng lý giải cho quan điểm trên nằm ở cách tác giả so sánh Châu Nhuận Phát vs Thành Long. Những gì được ông viết khiến cho người không biết gì về Thành Long sẽ có ấn tượng xấu, kẻ vốn ghét nhân vật này cũng thấy bẽ bàng thay và fan hâm mộ cảm thấy như bị xúc phạm vì thần tượng của họ bị bôi nhọ quá đà.
“Thành Long luôn xem trọng danh tiếng cá nhân, thích được tung hô, thích chứng tỏ quyền lực, lôi kéo lớp diễn viên đàn em về dưới trướng để làm nền cho bản thân sa đà vào việc ăn chơi, hưởng thụ. Ngược lại, Châu Nhuận Phát lại xem nhẹ danh lợi, thường xuyên giúp đỡ người khác một cách chân tình, không kết bè phái và sống giản dị.”
Nhìn chung, cách xây dựng hình tượng các nhân vật trong tác phẩm của Lin Feng có phần gay gắt và tâng bốc, cả chính diện lẫn phản diện. Yếu tố bè phái giữa các nghệ sĩ trong ngành giải trí điện ảnh được phô tả “trần trụi” cho đến việc mô tả Châu Nhuận Phát như “vật báu Hồng Kông”. Sau tất cả, điều cần quan tâm khi đọc xong cuốn sách, đó là sẽ có bao nhiêu diễn viên nhận thêm anti-fan và bao nhiêu thần tượng nhận thêm ảo mộng của fan hâm mộ, những người vốn chẳng bao giờ thấy được những mặt trái với idol của họ.
2. Về cách triển khai nội dung và bố cục tác phẩm
Tác giả Lin – Feng sở hữu phong cách viết riêng khi ông chọn lối viết an toàn giống đa số các tác giả khác cùng thể loại. Điểm lưu ý nổi bật cần nhắc đến trong tác phẩm đó là cách ông thể hiện tư duy mạch lạc với nội dung. Chúng ta cần biết rằng, đây là tác phẩm có chứa yếu tố dòng thời gian. Điều đó có nghĩa chỉ riêng việc sắp xếp các dữ liệu về mặt thời gian để hợp logic đã là cả quá trình gian nan. Chưa kể đến việc làm thế nào tất cả dữ liệu đó truyền tải đến độc giả một cách dễ hiểu nhất cũng là vấn đề nan giải. Tuy nhiên, sau cùng mọi thứ thực sự đã được giải quyết “ổn thỏa”.
Tác giả khá thông minh trong việc nắm bắt tâm lý người đọc. Điều này được thể hiện qua bố cục triển khai tác phẩm. Trong 130 trang đầu, người đọc dễ dàng bị cuốn hút vào nội dung cuốn sách. Lý do nằm ở chỗ tác giả biết xoay chuyển linh hoạt các chủ đề và khôn ngoan trong cách chắp nối thông tin. Trong 60 trang cuối cùng, Lin – Feng dẫn dắt cảm xúc hưng phấn của người đọc trở lại như ban đầu khi đưa ngôi sao kungfu Thành Long làm đối trọng so sánh với Đại hiệp Châu Nhuận Phát. Cùng với đó, loạt câu chuyện thực tế, chuyện đời tư tình cảm nhân vật chính cũng được khai thác khá chi tiết.
Theo đánh giá cá nhân, tổng quan bố cục cuốn sách được tiến sĩ Lin Feng xây dựng hài hòa, hợp lý. Để hình dung rõ ràng hơn về nhận định, bạn hãy tưởng tượng tâm trạng tôi khi đọc tác phẩm giống hình chữ N, tăng dần và kết thúc tại đỉnh của cảm xúc.
3. Về vấn đề dịch thuật
Mặc dù về tổng thể, bản dịch của First News không khiến người đọc quá khó hiểu khi thưởng thức tác phẩm. Tuy nhiên, với những người đánh giá khó tính như tôi, có một số vấn đề sau đây nên được cải thiện.
Trải nghiệm cảm giác sau khi đọc xong tác phẩm của tôi chưa thực sự “đã”. Tôi cho rằng điều này đến từ việc người dịch chưa thực sự nhập tâm trong quá trình dịch. Bằng chứng có một số chỗ dịch cho người đọc cảm giác gượng ép, không thoát được rõ ý gốc.
Đoạn gần kết thúc cuốn sách một câu văn được dịch tệ, giống như được dịch bằng “máy”!? Tôi nhớ rõ đến vậy vì nó thực sự gây ám ảnh cho người đọc.
4. Một số nhận xét khác
Quả thực, đây là cuốn sách vô cùng đáng đọc bởi chúng chứa nhiều kiến thức tổng hợp. Từ tượng đài điện ảnh Châu Nhuận Phát, tác giả đã cho người đọc hiểu thêm về kiến thức điện ảnh, yếu tố chính trị giữa Hồng Kông vs Trung Quốc và cả những bài học về nhân cách con người.
Trước khi viết bài này, tôi đã soạn một outline khá dài với loạt luận điểm chi tiết chắt lọc từ những thông tin được đề cập trong tác phẩm. Tuy nhiên sau đó outline này đã bị loại bỏ để bài viết được cô đọng hơn. Vì sự kết nối chằng chịt kiến thức được đề cập trong tác phẩm nên để thực sự cảm nhận và học hỏi, các bạn hãy nên tự mình trải nghiệm.
III. Kết luận
“Đại hiệp Hồng Kông – Châu Nhuận Phát” là tác phẩm vô cùng đáng đọc được lồng ghép hai yếu tố: Điện ảnh + Chính trị. Ngoài yếu tố về bố cục được tác giả xây dựng chỉn chu, hợp lý. Chúng ta còn được tiếp nhận thêm nhiều kiến thức tổng hợp, từ điện ảnh cơ bản cho đến chính trị hàn lâm.
Với hình tượng điện ảnh Châu Nhuận Phát, Lin – Feng một lần nữa cho độc giả thấy được sự điêu luyện trong lối diễn đạt và tinh tế trong cách chọn nội dung khai thác. Đồng thời giúp người đọc thấu hiểu rõ ràng hơn về “bản sắc Hồng Kông” nói chung và thần tượng Đại hiệp Châu Nhuận Phát nói riêng. Từ đó giúp chúng ta có góc nhìn đúng đắn hơn về đất nước từng một thời là biểu tượng của châu Á – rồng thần Hồng Kông.
Writer: Nam LB
Bản quyền nội dung bài viết thuộc về Love Books Love Life. Yêu cầu không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý của tác giả.
Hãy tôn trọng tác giả bằng cách khi Repost chú thích ghi nguồn đầy đủ!
“Love Books Love Life – Lắng nghe để sẻ chia”
3 Comments