Viết – [Experience]
Ernest Hemingway là nhà văn Mỹ nổi tiếng với các tác phẩm như “Ông già và biển cả”, “Chuông nguyện hồn ai”,… Ông được đánh giá là người có phong cách viết chân thành và khả năng nắm bắt cảm xúc tuyệt vời. Vì vậy, không khó hiểu khi nhà văn giành được giải Nobel Văn học trong sự nghiệp của mình. Hôm nay, Love Books Love Life sẽ tổng kết những bài học Hemingway đã để lại cho chúng ta về viết lách.
?1. Bạn phải sẵn sàng làm việc kể cả khi không được khen ngợi
Viết lách là một trải nghiệm mang tính cá nhân. Bên cạnh việc nói cho người thân và bạn bè, post trên mạng xã hội hay thậm chí chia sẻ công việc với một nhóm phê bình nghệ thuật, hàng giờ như vậy không có nghĩa tác phẩm của bạn sẽ được biết đến. Lời khuyên của Hemingway là nếu đang trong quá trình xây dựng tác phẩm, bạn sẽ liên tục phải cân nhắc về động lực tiếp tục, bởi sẽ chẳng có đội cổ vũ nào đứng bên bàn làm việc. Bạn sẽ phải tự động viên bản thân để hoàn thành câu chuyện ý nghĩa đó.
?2. Khi viết cuốn sách về con người, nhân vật đó không nên tồn tại trong trí tưởng tượng
Ý của Hemingway là nhân vật trong câu chuyện nên thực tế, là những con người đời thực. Nếu bạn chỉ giữ tinh thần là tạo nên một nhân vật, hơn là miêu tả ai đó có thực, nhân vật có thể trở nên không đáng tin. Cách làm của Hemingway là xây dựng hình mẫu dựa trên người ông biết hoặc thậm chí từ chính bản thân.
Kể cả khi bạn theo đuổi thể loại fiction, nhân vật vẫn nên được dựa trên những hiểu biết về con người ngoài đời thực. Điều này còn giúp kéo độc giả lại gần với tinh thần của câu chuyện khi họ phần nào thấu hiểu được suy nghĩ, tư tưởng của nhân vật.
?3. Nếu không có gì để viết. Tất cả những điều bạn cần làm là ngồi xuống bên máy đánh chữ và cứ gõ đi!
Love Books Love Life cho rằng viết lách là phương thức bộc lộ cảm xúc, tác phẩm tuyệt nhất là câu chuyện mà tác giả đã đặt hết tâm trí của mình vào đó. Nếu đã thưởng thức tiểu thuyết Hemingway, bạn biết phong cách viết của ông nhiều lúc tràn ngập tổn thương, đôi lúc chạm tới sự vỡ vụn, dằn vặt. Hãy thực tâm với ngôn từ của mình. Để những cảm xúc chân thực đó sượt qua. Bắt lấy trải nghiệm cá nhân và mang điều đó vào tác phẩm. Bạn có thể miêu tả chính xác những cảm xúc đó bằng ngôn ngữ văn chương. Trải nghiệm cá nhân tạo nên một dấu ấn riêng. Câu chuyện bạn viết, sẽ là cuốn nhật ký không chính thức mà tại đó người đọc được kết nối với nhân vật.
?4. “Mục đích của tôi là đặt bút vào trang giấy điều tôi thấy lẫn điều tôi cảm nhận được theo cách tốt nhất và đơn giản nhất.”
Phong cách viết của Hemingway không hoa mỹ hay đao to búa lớn. Xuất thân nhà báo giúp ông có sự sắc bén và ngắn gọn. Đây có thể không phải phong cách của bạn. Song, nếu vẫn đang đi tìm giọng văn của riêng mình, bạn có thể học tập cấu trúc câu “nhắm thẳng tới đích” cùng từ ngữ đơn giản dễ hiểu của ông. Tác phẩm nổi tiếng “Ông già và biển cả” là minh chứng rõ ràng cho điều này. Ngay từ khi cầm quyển sách trên tay, Love Books Love Life đã khá ngạc nhiên khi cuốn sách mỏng hơn mình nghĩ.
?5. Viết như kẻ say nhưng phải biên tập (chỉnh sửa) thật tỉnh táo
Love Books Love Life không khuyến khích bất kỳ ai ra ngoài chộp lấy chai rượu, nốc cạn một hơi để viết một cuốn tiểu thuyết. Bởi Hemingway, tay nghiện rượu khét tiếng, dù có thể đã nghiêm túc khi đưa ra lời khuyên này nhưng ngoài tài năng, ông cũng được biết tới với tâm lý phức tạp. Do vậy, Love Books Love Life vẫn mong bạn hiểu theo một cách ẩn dụ thì hơn. Khi say, bạn sẽ mất tỉnh táo hơn bình thường, trở nên bất cần song cảm xúc lại là thật. Vậy thì khi đặt bút, hãy giữ lấy thái độ của kẻ say xỉn, từ nội dung cho tới phong cách. Đừng quá nguyên tắc, thử thả lỏng và để mọi thứ trôi theo dòng. Công việc chỉnh sửa, biên tập dành cho kẻ tỉnh táo, chính là thắt chặt hơn những gì bạn đã viết.
?6. Những bản nháp đầu tiên đều đáng bỏ đi
Bản nháp đầu tiên sẽ chẳng bao giờ hoàn hảo cả đâu. Đừng làm quá lên nếu nó không ra gì. Vấn đề ở đây là viết lại. Bản nháp đầu tiên sẽ khó là bản thảo tuyệt nhất để xuất bản. Đó là lý do vì sao chúng ta phải chỉnh sửa để nó trở thành tuyệt nhất. Love Books Love Life biết đây là lời khuyên không mới lạ gì. Tuy nhiên, nhiều người vẫn cảm thấy tâm trạng không được thỏa mãn khi bài mình đầy dấu đỏ. Hãy học cách chấp nhận điều này bởi ai cũng sẽ trải qua mà thôi, kể cả những cá nhân được coi là xuất sắc!
?7. Viết cụ thể và rõ ràng về nỗi đau
Chúng ta dường như công nhận rằng các bài viết chân thực, gây xúc động nhất đều xuất phát từ trải nghiệm không mấy vui vẻ gì. Mỗi khi bạn viết về quãng thời gian tăm tối của cuộc đời, hãy ôm nó vào lòng, trải rộng cảm xúc đó ra trang giấy. Đôi lúc, ai đó sẽ bảo rằng bạn đã tái hiện lại nỗi đau mà họ từng trải qua. Độc giả và tác giả đồng cảm, đó là sự kết nối vô giá. Hemingway đã chật vật với thói nghiện rượu lẫn trầm cảm trong suốt cuộc đời, ông truyền tải nỗi đau đó vào viết lách. Có lẽ, một trong những câu nói hay nhất Love Books Love Life đọc được từ cuốn tiểu thuyết nổi tiếng “Ông già và biển cả” chính là “Một người đàn ông có thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại”.
?8. Chúng ta đều là những kẻ học nghề trong xưởng thủ công nơi không ai có thể trở thành bậc thầy
Nhiều người bị ám ảnh bởi cái danh “Nhà văn thành công”, “Người viết tốt nhất”,.. hay đại loại vậy, cứ như thể là một cuộc đua, là nơi bạn thi đấu, cạnh tranh với bao người, sự thành công có thể gây nên hiềm khích, ghen tị trong thâm tâm. Nó như thể chứng bệnh không bao giờ dứt, chúng ta chiến đấu và rồi đầu hàng bởi sẽ chẳng bao giờ là “đủ giỏi”. Nếu thậm chí cả Hemingway, người đạt giải Nobel Văn học, thừa nhận rằng sẽ không ai trở thành bậc thầy viết lách, thì bạn sao phải hoảng loạn lên chứ? Đối thủ duy nhất chúng ta có chính là ta của ngày hôm qua. Mỗi giọng văn và phong cách đều khác biệt, thật khập khiễng nếu nói rằng người này thì tốt hơn người kia! Hãy tiếp tục viết đi, và bạn sẽ bước quãng đường xa hơn.
?9. Khi bạn ngừng làm việc gì đó để vui vẻ thì chẳng khác nào đã chết
Viết lách, đôi lúc là thói quen, nhiều khi lại là nguồn vui và sự tự do. Nếu bạn cảm thấy viết không còn đem lại cảm giác thỏa mãn, nó đã mất đi sự vui vẻ vốn có, có lẽ đã tới lúc hít một hơi sâu rồi sau đó đem tình yêu trở lại câu chuyện một lần nữa. Viết lách cũng như một mối quan hệ, đôi lúc bạn ức chế vì nó, sự nhiệt tình biến mất rồi tự hỏi liệu có đáng để tiếp tục. Hãy suy nghĩ thật kỹ trước khi từ bỏ điều này.
?10. Lỗi lầm là bằng chứng của sự cố gắng
Rất nhiều lần bạn cảm thấy xấu hổ về điều mình viết. Dù đã đổ hết tâm trí vào công việc, đôi lúc bạn bị từ chối. Hãy thành thực với bản thân. Bản thảo có thể chưa hoàn hảo. Nhưng đừng từ bỏ, bạn có thể và sẽ tiến bộ. Điều quan trọng là đủ dũng khí cầm bút lên lần nữa. Cố gắng tiếp tục, đã là một thành công.
?11. Bài viết tốt là một cuộc hội thoại có chiều sâu
Câu chuyện nên như một cuộc hội thoại với bạn bè. Hoặc hiểu theo nghĩa khác, viết như thể bạn đang giao tiếp, với câu cú đầy đủ, có khoảng lặng, sự kích thích. Kinh nghiệm này bắt nguồn từ việc Hemingway từng là nhà báo, khi ông phỏng vấn rồi truyền tải ý tứ qua ngôn từ. Vả lại, một tác phẩm hay là khi chạm được đến tâm hồn người đọc, cũng giống như sự kết nối ta có được khi giao tiếp vậy.
?12. Làm việc chăm chỉ mỗi ngày. Đừng bận tâm về ngày mai hay ngày qua
Viết chỉ 10 phút hoặc 500 từ mỗi ngày có thể tạo nên thay đổi đáng kể, không chỉ đưa bạn tới gần hơn mục tiêu, mà còn là sự luyện tập, nâng cao kĩ năng. Nếu muốn trở nên tốt hơn trong điều gì, hãy thực hành mỗi ngày. Đó là cách Jerry Seinfeld trở thành diễn viên hài kịch nổi tiếng thế giới, ông cam kết pha một trò cười mỗi ngày. Luyện tập chăm chỉ là yếu tố hàng đầu phân biệt kẻ thất bại và người thành công.
Ernest Hemingway là nhà văn đặc biệt của thế giới. Bởi tài năng của ông được hun đúc trong hoàn cảnh khác biệt, trải nghiệm nhiều biến cố. Vì vậy, Hemingway mang một cá tính mạnh mẽ nhưng lại sở hữu trái tim mỏng manh, đa cảm. Điều này lý giải phần nào lý do cho tính cách thẳng thắn được thể hiện qua cách diễn đạt trực diện trong nội dung tác phẩm và cả nội dung ẩn dụ song mang tính nhân văn cao. Đây chính là tính chất giúp “đứa con tinh thần” của Hemingway mang sự độc đáo khó lẫn. Dù rằng không dễ gì để có thể tạo nên được những kiệt tác hay trở thành nhân vật đặc biệt trong làng văn học như Hemingway, Love Books Love Life mong rằng lời khuyên của ông vẫn mang lại giá trị cho bạn trên con đường chinh phục ngôn từ!
? Writer: Thu Ròm.
⚠ Bản quyền nội dung bài viết thuộc về Love Books Love Life. Yêu cầu không sao chép dưới mọi hình thức khi chưa có sự đồng ý của tác giả.
⚠ Hãy tôn trọng tác giả bằng cách khi Re-post chú thích ghi nguồn đầy đủ!
“Love Books Love Life – Lắng nghe để sẻ chia”
